ကျောက်မျက်အကြောင်းသိကောင်းစရာ

ဂန္တဝင်ရွှေဘုရင်၏မြို့ El-Dorado ၏ဒဏ္ဍာရီထွက် El-Dorado Topaz(ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဉဿဖရား)

ဒဏ္ဏာရီဆန်ဆန် ရတနာသမိုင်းကြောင်းကို စိတ်ဝင်စားလေ့လာလိုသူများအတွက် ရည်ရွယ်ပြီး ဂန္တဝင်ရွှေဘုရင်၏မြို့ဖြစ်သော El-Dorado ဒဏ္ဍာရီထွက် El-Dorado Topaz (ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဉဿဖရား) ကျောက်မျက်ကြီးအကြောင်းကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါသည်။ ဘရာဇီးနိုင်ငံ Minas Gerais တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော တောင်အမေရိက၏ ဂန္တဝင်ရွှေဘုရင်မြို့ဖြစ်သည့် El-Dorado မှထွက်ရှိသော “El-Dorado Topaz” ကျောက်မျက်သည် ကျောက်ကြမ်းကြီးမှာ အလေးချိန်မှာ ၃၇ ကီလိုဂရမ်ရှိပြီး အချောထည် 31,000 ကာရက်ရှိကာ “ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကြုံဖူးသမျှ အကြီးဆုံး ကျောက်မျက်ရတနာ” တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။

1984 ခုနှစ်တွင် ဘရာဇီးနိုင်ငံ၊ Minas Gerais ၌ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော “El-Dorado” ဥဿဖရားသည် ဖြတ်တောက်ပြီး ပွတ်တိုက်ပြီးနောက် ကျောက်မျက်ရတနာ အချောထည် အလေးချိန် 6.2 ကီလိုဂရမ်သာရှိပါသည်။ ထိုကြောင့် ကျောက်တုံး၏ မူလအလေးချိန် 83% နှင့် ညီမျှသော ဖြတ်တောက်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်တွင် မူလကျောက်ကြမ်း 30.8 ကီလိုဂရမ် ဆုံးရှုံးသွားခဲ့ရပါသည်။ ကြီးမားသောအလေးချိန်ဆုံးရှုံးရခြင်းမှာ အဓိကအားဖြင့် အရည်အသွေးညံ့ဖျင်းသောပစ္စည်းများကို ဖြတ်တောက်ခြင်း ၊ အရောင်အသွေးကြည်လင်ပြတ်သားမှုရှိသော သင့်လျော်သောထုတ်ကုန်တစ်ခုသို့ ရောက်ရှိစေရန်အလို့ငှာ ဖယ်ရှားရခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။ နောက်ဆုံးထွက်ကုန်သည် ထူးခြားသော အရည်အသွေးရှိသည့် ဥဿဖရားဖြစ်လာကာ ပြီးပြည့်စုံသော ဖြတ်တောက်မှု၊ အရောင်အသွေးနှင့် ကြည်လင်ပြတ်သားမှုတို့ကိုရရှိလာပါသည်။ အချောထည်ကျောက်မျက်တွင် ပြီးပြည့်စုံသောမြ-ဖြတ်တောက်မှု၊ ကြည်လင်ပြတ်သားမှုကောင်းမွန်ပြီး နှစ်လိုဖွယ်ကောင်းသော အဝါရောင်သန်းသည့်အညိုရောင် ရှိပါသည်။ အချောထည်ကျောက်၏အလေးချိန်မှာ 31,000 ကာရက် (6.2 ကီလိုဂရမ်) ရှိပြီး ယင်းကျောက်သည် အကြီးဆုံးသော ဥဿဖရားအဖြစ်သာမက ကမ္ဘာပေါ်တွင် မျက်နှာဖုံးအကြီးဆုံး ကျောက်မျက်ရတနာ တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။

ဥဿဖရားသည် နှစ်ထောင်ပေါင်းများစွာကပင် လူသားတို့လူသိများခဲ့သော ကျောက်မျက်ရတနာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ အဆင်းလှပသော ဂုဏ်သတ္တိများသာမက ဝိညာဉ်ရေးရာ၊ လောကုတ္တရာနှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ စွမ်းအားများအတွက်လည်း ရှေးခေတ်ကတည်းက တန်ဖိုးထားခဲ့ကြသည့် ကျောက်မျက်ရတနာဖြစ်ပါသည်။ ဓာတုဗေဒနည်းအရ ဥဿဖရားသည် ကမ္ဘာမြေမျက်နှာပြင်ပေါ်တွင် အပေါများဆုံးသော ဆီလီကိတ်ဓာတ်ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းသည် ဖော်မြူလာ Al2SiO4(F,OH)2 ပါရှိသော Nesosilicates ဟုခေါ်သော အတန်းခွဲတစ်ခုမှ ဖြစ်သည်။ ဥဿဖရားပုံဆောင်ခဲတွင် အလူမီနီယမ် octahedra သံကြိုးများ ပါ၀င်ပြီး octahedrally coordinated aluminum cations များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။ ထိုကြောင့် ဥဿဖရားသည် ၃၇ ကီလိုဂရမ်ရှိသော အယ်လ်ဒိုရာဒိုကျောက်ကြမ်းကဲ့သို့ သော မယုံနိုင်လောက်အောင် အရွယ်အစားအထိ ပေါက်နိုင်သည့် ကျောက်မျက်အနည်းငယ်ထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။Newyork မြို့ American Museum Of Natural History တွင်ရှိသော ပေါင် 600 နှင့်ညီမျှသော အလေးချိန် 273 ကီလိုဂရမ်ရှိသည့် အထင်ကရဥဿဖရားကြီးတစ်ခုပင်ဖြစ်ပါသည်။

ခိုင်ခံ့သောနှောင်ကြိုးများနှင့် ဥဿဖရားပုံဆောင်ခဲဖွဲ့စည်းပုံရှိ အက်တမ်နှင့် အိုင်းယွန်းများကို အနီးကပ်ထုပ်ပိုးခြင်းသည် ကျောက်မျက်ရတနာများအတွက် မြင့်မားသောသိပ်သည်းဆ၊ အလင်းယိုင်မှုညွှန်းကိန်းနှင့် မာကျောမှုကို ပေးစွမ်းပါသည်။  ဥဿဖရား၏ မာကျောမှုသည် Mohs စကေးပေါ်တွင် 8 ရှိပြီး ၎င်းသည် သဘာဝတွင် အပြင်းထန်ဆုံးသတ္တုများထဲမှတစ်ခုဖြစ်ကာ လက်ဝတ်ရတနာပြုလုပ်ရန် သင့်လျော်ပါသည်။

ဥဿဖရား၏တောက်ပမှု

ကျောက်မျက်ရတနာတစ်ခု၏ တောက်ပမှုကို ၎င်း၏မျက်နှာပြင်မှ အလင်းပြန်မှုပမာဏဖြင့် ဆုံးဖြတ်တိုင်းတာပါသည်။ ဥဿဖရား၏တောက်ပမှုသည် adamantine to vitreous ဖြစ်ပြီး ဆိုလိုသည်မှာ စိန် (adamantine) နှင့် ပတ္တမြား၊ နီလာနှင့် quartz (vitreous) တို့ ၏ တောက်ပမှုကြားရှိ အရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ Adamantine ဆိုသည်မှာ တောက်ပသော စိန်နှင့် ဆင်တူသည်။ Vitreous ဆိုသည်မှာ တောက်ပသော ဖန်ခွက်နှင့် ဆင်တူသည်။ ပါးလွှာသော သို့မဟုတ် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု အရည်အသွေးဖြစ်သည့် ဥဿဖရား၏ ပါးလွှာခြင်းသည် ဖောက်ထွင်းမြင်နိုင်ပါသည် ။ လှိုင်းတိုအလျားတွင် ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်တွင် ဥဿဖရားသည် ရွှေဝါရောင်ဖြာထွက်မှုကို ပေးစွမ်းပြီး လှိုင်းအလျားရှည်သော ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်တွင် ခရင်မ်ရောင်ရှိသော အလင်းရောင်ကို ပေးစွမ်းပါသည်။

သဘာဝပန်းရောင်ဥဿဖရားသည် အလွန်ရှားပါးပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကြွယ်ဝသော ပန်းရောင်သလင်းကျောက်များကို ထုတ်လုပ်သည့် အရင်းအမြစ်တစ်ခုသာ ရှိပြီး ထိုအရင်းအမြစ်မှာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ ကာတာလန်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ယနေ့အချိန်တွင် Minas Gerais ရှိ Ouro Petro တွင်တွေ့ရှိသော အညိုရောင်-အဝါရောင် ခရမ်း- bearing crystals များကို ဂရုတစိုက် အပူကုသမှုခံယူရန် ပန်းရောင်ဥဿဖရားအများစုကို ရရှိသည်။ အပူဖြင့် ကုသခြင်းမှ ထုတ်ပေးသော အပူပေးထားသော ပန်းရောင်ဥဿဖရားကို ဘရာဇီးရူဘီဟုလည်း ခေါ်သည်။

El-Dorado Topaz ၏သမိုင်း ဥဿဖရား၏ အရင်းအမြစ်

“El-Dorado Topaz” ကို ဘရာဇီးနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်း Minas Gerais ပြည်နယ်တွင် 1984 ခုနှစ်၌ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါသည်။ ထိုပြည်နယ်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကြီးမားသော ဥဿဖရားပုံဆောင်ခဲများ၏ အဓိကအရင်းအမြစ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ အလေးချိန် 1,000 ကာရက်ထက် ပိုကြီးသော နာမည်ကြီး ဥဿဖရား ၊ ကျောက်မျက်ရတနာ 15 လုံးစာရင်းတွင်ရှိသော ကျောက်မျက်ရတနာများအားလုံးသည် ဘရာဇီးနိုင်ငံမှ ဆင်းသက်လာပြီး Minas Gerais ပြည်နယ်မှာ အစဉ်အမြဲ တည်ရှိနေပါသည်။

Minas Gerais သည် ဘရာဇီးတွင် စတုတ္ထအကြီးဆုံးပြည်နယ်နှင့် ဒုတိယလူဦးရေအများဆုံးပြည်နယ်ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ကြွယ်ဝသော သတ္တုအရင်းအမြစ်များကြောင့် သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် ကျော်ကြားခဲ့ပါသည်။ ပေါ်တူဂီဘာသာစကားဖြင့် Minas Gerais သည် 1693 ခုနှစ်တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော ရွှေတွင်းများနှင့် 1720 ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် စိန်တွင်းများကို ရည်ညွှန်းပြီး “အထွေထွေသတ္တုတွင်းများ” ကို ဆိုလိုသည်။ နောက်ဆုံးတွင် အဆိုပါမိုင်းများ၏ထုတ်လုပ်မှုအများစုသည် ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ၏မြိုတော် Lisbon တွင်အဆုံးသတ်ခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ်သခင်၏စည်းစိမ်ကို မြှင့်တင်ရန် သေးငယ်သောအတိုင်းအတာဖြင့်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံအား ဥရောပတွင်အာဏာအရှိဆုံးအင်ပါယာတစ်ခုဖြစ်လာစေရန်ကူညီပေးခဲ့ပါသည်။ ၁၉ ရာစု နှောင်းပိုင်းတွင်ပင် စိန်ထုတ်လုပ်မှု ပြင်းထန်စွာ ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး ၁၈၇၁ ခုနှစ်တွင် Kimberlite စိန်ပိုက်များကို ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုနှင့်အတူ တောင်အာဖရိကသည် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း စိန်ထုတ်လုပ်သူအဖြစ် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

ယနေ့ ဘရာဇီးနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ကျောက်မျက်ရတနာ ထုတ်လုပ်သူနှင့် တင်ပိုရောင်းချသူများအနက်မှ 80% သည် Minas Gerais ပြည်နယ်မှ လာကြပါသည်။