ဒီတစ်ခါမှာတော့ ကမ္ဘာ့အရပ်ရပ်မှာရှိတဲ့ မတူညီတဲ့ ဒေသအသီးသီးမှာရှိတဲ့ မတူညီတဲ့တွင်းထွက် ကျောက်မျက်တွေအကြောင်းကို စိတ်ဝင်စားတဲ့သူတွေအတွက် ရည်ရွယ်ပြီး အာရှတိုက်ရဲ့ တောင်ဘက်မှာတည်ရှိတဲ့ တိုင်းပြည်တွေထဲကတစ်ခုဖြစ်တဲ့ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိတဲ့ အဖိုးတန်ကျောက်မျက် အမျိုးအစားတွေအကြောင်းကို မျှဝေပေးဖို့ရွေးချယ်ထားပါတယ်။
သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကျောက်မျက်ထွက်ရှိမှု အများဆုံးရှိသည့် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းကျောက်မျက်များ ရှိသည့် နိုင်ငံတွေထဲက တစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အဖိုးတန်သည့် ကျောက်မျက်ရတနာများနှင့် တန်ဖိုးသင့် ကျောက်မျက်မျိုးကွဲ ၇၅ မျိုးကျော်တို့အတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရင်းမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။
သီရိလင်္ကာမှ ကျောက်မျက်ရတနာများ
ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ကျောက်သတ္တုအမျိုးပေါင်း ၂၀၀ ကျော်ရှိသည့်အနက် သီရိလင်္ကာတွင် ရောင်စုံနှင့် အရောင်မဲ့ကျောက်မျက် ၇၅ မျိုးကျော်တွေ့ရသည်။ ဒါ့အပြင် သီရိလင်္ကာတွင် အဓိကတန်ဖိုးရှိသည့် ကျောက်မျက် အမျိုးအစားဆယ်ခုရှိသည်။
ပတ္တမြား
Corundum သတ္တုမျိုးစိတ်များတွင် တန်ဖိုးအရှိဆုံး ကျောက်မျက်ရတနာ အမျိုးအစားအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရပြီး Ruby တွင် ထူးခြားသော အနီရောင်သည် ခရိုမီယမ် ပါဝင်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ Rubies များ၏ အရောင်အသွေးသည် လိမ္မော်ရောင်မှ နီရဲရောင်အထိ ကွဲပြားသည်။ အရောင်သည် ပတ္တမြားတန်ဖိုးကို ထိခိုက်စေသော အထင်ရှားဆုံးအချက်ဖြစ်သည်။ ကျောက်မျက်ရတနာများသည် သန့်စင်ပြီး တက်ကြွသောအနီရောင်မှ အနည်းငယ် ခရမ်းရောင်အထိ အနီရောင်ဖြစ်သည်။
သီရိလင်္ကာ ပတ္တမြားမျိုးကွဲအများစုသည် ပန်းနုရောင်သန်းပြီး ခရမ်းရောင် အရောင်ရှိကာ ၎င်း၏သီရိလင်္ကာ မူလအစမှ ထူးခြားသည့် ခရိုမီယမ်အောက်ဆိုဒ်အပြင် သံဓာတ်ပါဝင်မှုကြောင့် ခရမ်းရောင်အရောင်ထွက်နေသည်။ သီရိလင်္ကာရှိ ပတ္တမြားသိုက်များကို ထူးထူးခြားခြား နယ်မြေဒေသအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းမျိုး မဟုတ်ဘဲ Corundum မိသားစု၏ အခြားကျောက်မျက်ရတနာများနှင့် တူညီသော မိုင်းတွင်း၌ တွေ့ရှိရပြီး အရည်အသွေး ပိုမိုကောင်းမွန်သော ကျောက်များကို Embilipitiya – Udawalawe ဧရိယာအတွင်းတွင် မကြာခဏ တွေ့ရှိရသည်။
နီလာ
အပြာသည် နီလာဖြင့် အကျယ်ပြန့်ဆုံးအရောင်ဖြစ်သော်လည်း နီလာ၏အရောင်မှာ အပြာမှ ခရမ်းရောင်၊ အစိမ်း၊ အဝါ၊ လိမ္မော်ရောင်၊ ပန်းရောင်၊ ခရမ်းရောင်နှင့် ဖန်စီနီလာဟု သိကြသည့် အလယ်အလတ်အရောင်များ ရှိနိုင်ပါသည်။
သီရိလင်္ကာသည် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွင် အကောင်းဆုံး Ceylon Sapphires ၏ ထိပ်တန်း ရင်းမြစ်ဖြစ်ပြီး Ceylon Blue Sapphire၊ Padparadscha၊ ကြယ်နီလာများနှင့် ကမ္ဘာ့ကျောက်မျက်ရတနာဈေးကွက်များသို့ ဖန်စီနီလာအမြောက်အများကို တင်ပို့လျက်ရှိသည်။
BERYL
Beryl ကျောက်မျက်ရတနာ မိသားစုတွင် Emerald နှင့် Aquamarines အပါအဝင် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရေပန်းအစားဆုံးနှင့် ဈေးအကြီးဆုံး ကျောက်မျက်အချို့ ပါဝင်သည်။ Red Beryls သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အရှားပါးဆုံးနှင့် ဈေးအကြီးဆုံးကျောက်မျက် အချို့ဖြစ်သော်လည်း ဓာတုဗေဒနည်းအရ သန့်စင်သောဘယ်ရီရယ်သည် အရောင်ကင်းစင်ပြီး သဲလွန်စဒြပ်စင်များပါဝင်မှုသည် အစိမ်း၊ အပြာ၊ ပန်းရောင်၊ အနီရောင်နှင့် အဝါရောင်များကို ဖြစ်စေသည်။ Beryl မိသားစု၏ အရေးအကြီးဆုံး ကျောက်မျက်မှာ အစိမ်းရောင်မြမြ ဖြစ်ပြီး၊ Aquamarine တွင် အပြာရောင်သည် Iron ပါဝင်မှုကြောင့် ခရိုမီယမ် သို့မဟုတ် ဗန်နေဒီယမ် ပါဝင်မှုဖြင့် အရောင်ခြယ်ထားသည်။
AQUAMARINE
အစိမ်းမှအပြာ၊ အပြာမှအပြာရောင်အထိ ကွဲပြားစွာတွေ့ရှိရပြီး အပြာရောင်သလင်းကျောက်များသည် ပုံဆောင်ခဲအတွင်း သံဓာတ်ပါဝင်မှုကြောင့် အပြာရောင်ဖြစ်လာသည်။ ၎င်းတို့သည် နှိုင်းယှဥ်၍ ကြီးမားပြီး ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ထားသောကြောင့် ပင်လယ်ပြာ၏ အနက်ရောင်သည် ကြီးမားသောနမူနာများတွင် အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်သည်။ အခြားရောင်စုံကျောက်မျက်ရတနာများနှင့်မတူဘဲ Aquamarine ၏တန်ဖိုးသည် အသွေးအရောင်သည် နုနေရမည့်အစား နက်မှောင်သောအရောင်ရှိသည့် ကျောက်များသည် အလွန်စျေးကြီးသည်။ AQUAMARINE ကို သီရိလင်္ကာရှိ Ratnapura, Rakwana, Morawaka, Hatton, Nawalapitiya, Galle, Matara, Tissamaharama နှင့် Lunugamwehera တို့တွင် တွေ့ရှိခဲ့သည်။
CRYSOBERYL
Cat’s Eye ဟူသော အသုံးအနှုန်းကို မတူညီသော သတ္တုမျိုးစိတ်များတွင် အသုံးပြုသော်လည်း လူကြိုက်အများဆုံး Cat’s Eye သည် Chrysoberyl မိသားစုမှ ရှားပါးသော ကျောက်မျက်ရတနာများဖြစ်သည်။ Chrysoberyl ကျောက်မျက်မျိုးစိတ်များတွင် Cymophane နှင့် Alexandrite ဟူ၍ နှစ်မျိုးတွေ့ရှိရသည်။
Cymophane (ခရစ်စတိုဘာရီလ် ကြောင်မျက်လုံး)
Chrysoberyl ၏အရောင်သည် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ၊ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း အလင်းရောင်ရှိသောအရောင်နှင့်အရောင်မှိုင်းအထိ ကွဲပြားသော အရောင်များဖြစ်ပေါ်သည်။ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၏ အဓိကကျောက်မျက်ရတနာထုတ်လုပ်ရာဒေသများအတွင်းတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖြန့်ဝေပြီး အများအားဖြင့် Rakwana၊ Bulutota၊ Deniyaya၊ Morawaka၊ Elahera၊ Avissawella၊ Pelawatte၊ Horana၊ Matugama၊ Panadura၊ Rathnapura၊ Aluthgama၊ Ambalantota၊ Agalawaththa၊ Bulalapsingamahala၊ Cymophane တွင်တွေ့ရသည်။ Cat’s Eye ၏အရောင်သည် ပွင့်လင်းမြင်သာသော ရွှေဝါရောင်မှ အနည်းငယ် စိမ်းပြာရောင် သို့မဟုတ် နီညိုရောင်အထိ ကွဲပြားစွာတွေ့ရသည်။
အလက်ဇန်းဒရစ်
Emerald by Day and a Ruby by Night လို လူသိများတဲ့ Alexandrite ဟာ သီရိလင်္ကာမှာ ရှားပါးပေမယ့် Chrysoberyl အမျိုးအစားကတော့ပေါများစွာတွေ့ရပါတယ်။ မတူညီသောအလင်းရင်းမြစ်များအောက်တွင် ကြည့်ရှုသောအခါ အနီမှအစိမ်းရောင်သို့ အရောင်ပြောင်းနိုင်စွမ်းသည် Alexandrite ကိုကမ္ဘာ့စျေးကွက်တွင်အလွန်အမင်း ရှားပါးသော ကျောက်မျက်ရတနာတစ်ခုဖြစ်စေသည်။ Alexandrite ကျောက်မျက်အနွယ်ဝင် Pleochroic အမျိုးအစားကျောက်ကို အရောင်သုံးမျိုးအဓိကတွေ့ရသည်။ ၎င်းတို့မှာအစိမ်းရောင်၊ လိမ္မော်ရောင်နှင့် ခရမ်းရောင်-အနီရောင်တို့ဖြစ်သည်။ Pleochroism ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ သတ္တုတွင်းထွက်များ၏ ပုံမှန်မဟုတ်သောအလင်းရောင်စုပ်ယူနိုင်သော ဂုဏ်သတ္တိကြောင့်ဖြစ်သည်။
SPINEL
ပေါများစွာတွေ့ရပြီး ဆွဲဆောင်မှုရှိပြီး စျေးနှုန်းအားဖြင့်လည်း သင့်တော်သောနှင့် ရောင်စုံ Spinels များသည် အနီရောင်၊ ပန်းရောင်နှင့် အပြာရောင်တိုဖြင့် ရရှိနိုင်သည်။ Spinel သည် သီရိလင်္ကာတွင် ပေါများလှသော ကျောက်မျက်ရတနာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ၁၉ ရာစုနှင့် ၂၀ ရာစုတွင် အဓိကခေတ်မီကျောက်မျက်တစ်ခုအဖြစ်တွေ့ရသည်။ သဘာဝ spinel သည် အမြဲတမ်း ရှားပါးပြီး လှပသော ကျောက်မျက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ သီရိလင်္ကာသည် ပတ္တမြားအနီ၊ ပန်းရောင်၊ လိမ္မော်ရောင်၊ နီညိုရောင်၊ ခရမ်းရောင်၊ အပြာ၊ စိမ်းပြာရောင်၊ Mauve၊ စိမ်းပြာရောင်၊ အနက်ရောင်အထိ အရောင်အသွေးစုံသော အရောင်များဖြစ်သော သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကျောက်မျက်နှင့် ကျောက်မျက်ရတနာဈေးကွက်သို့ ဒုတိယအကြီးဆုံး Spinel တင်သွင်းသူဖြစ်သည်။
GARNET
Garnet ကျောက်မျက်ရတနာများသည် အပြာရောင်မှလွဲ၍ အရောင်များစွာဖြင့် ဖြစ်ပေါ် ပြီး Almandine၊ Andradite၊ Grossular၊ Pyrope၊ Spessartine နှင့် Uvarovite အပါအဝင် မျိုးကွဲများစွာဖြင့် တွေ့ရှိရနိုင်ပါသည်။ Andradite နှင့် Uvarovite မှလွဲ၍ အခြား Garnet အမျိုးအစားအားလုံးကို သီရိလင်္ကာတွင် ရနိုင်သည်။ Garnet အားလုံးတွင် အခြေခံအားဖြင့် တူညီသော ပုံဆောင်ခဲ ဖွဲ့စည်းပုံရှိသော်လည်း ၎င်းတို့သည် ဓာတုဖွဲ့စည်းမှု့တွင် ကွဲပြားသည်။
TOURMALINE
သက်တံ့ ၏အရောင်ကဲ့သို့ လှပသည့် Tourmaline များသည် ၎င်းတို့၏ ကြွယ်ဝသောအရောင်ဖွဲ့စည်းမှု့ နောက်ကွယ်ရှိ အဓိကအကြောင်းရင်းဖြစ်သည့် အလွန်ရှုပ်ထွေးသော စိမ်းဝါရောင်မှတောက်ပသောအစိမ်းရောင်အထိ ကွဲပြားသည်။ Tourmaline များထဲမှတစ်ခုမှာ Dravite နှင့် Uvite တို့ကို ရောနှောထားသည်။ မကြာခဏဆိုသလို အညိုရောင်၊ အဝါနုရောင်၊ နီညိုရောင် သို့မဟုတ် အနက်ရောင်ရှိသော ကျောက်များတွင် ဗန်နေဒီယမ်၊ ခရိုမီယမ် သို့မဟုတ် နှစ်ခုလုံးပါဝင်ပါသည်။မှန်ကန်သောပါဝင်မှုတွင်ရှိနေသောအခါအဆိုပါအညစ်အကြေးများသည် Tsavorite Garnet နှင့်ဆင်တူသော စိမ်းလန်းသောအရောင်အသွေးကိုထုတ်လုပ်သည်။ Uvite သည် ကယ်လ်စီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် အလူမီနီယမ်တို့ ကြွယ်ဝသော်လည်း Dravite သည် ဆိုဒီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် အလူမီနီယံတို့ ကြွယ်ဝသည်။ အညိုရောင်နှင့် အဝါရောင်မျိုးကွဲအများစုသည် သီရိလင်္ကာရှိ Uva၊ Ratnapura နှင့် Tissamaharama ဒေသများအနီးတွင် အဓိကတည်ရှိပြီး Lunugala၊ Bibile၊ Passara၊ Nilgala ဒေသ၊ Horana၊ Matugama၊ Pelawatte၊ Morawaka၊ Deniyaya၊ Rakwana ဒေသများတွင် အများဆုံးတွေ့ရသည်။
ဥဿဖရား
စွယ်စုံရကျောက်မျက်မျိုးစိတ်ဖြစ်သော Topazes ကို အရောင်အသွေးနှင့် အရောင်မဲ့ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ရရှိနိုင်ပါသည်။ ပန်းရောင် သို့မဟုတ် အပြာရောင် ဥဿဖရားကဲ့သို့သော အသွေးအရောင်ဖြင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်လေ့ရှိပြီး အချို့သော ဈေးအကြီးဆုံးနှင့် ရှားပါးသော ဥဿဖရားများသည် ၎င်းတို့အား စီးပွားဖြစ်အမည်များပေးထားသည်။ တန်ဖိုးကြီးသော အနီရောင်နှင့် ပန်းရောင်ကျောက်များကို Imperial Topaz ဟု လူသိများကြပြီး Precious Topaz သို့မဟုတ် Sherry Topaz ဟူသော ဝေါဟာရများသည် အဝါရောင်မှ အလတ်စား လိမ္မော်ရောင်အထိ ကြွယ်ဝသော ကျောက်များကို ရည်ညွှန်းပါသည်။
ZIRCON
ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ စိန်များအတွက် ရေပန်းစားသော အစားထိုးတစ်မျိုးဖြစ်သော Zircon သည် ၎င်း၏ ဓာတုအသန့်စင်ဆုံးပုံစံဖြင့် အရောင်ကင်းသည်။ Matara Sri Lanka တွင် အများဆုံးတွေ့ရပြီး အရောင်မဲ့ Matara Zircon သို့မဟုတ် Matara Diamonds ဟုခေါ်သည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ Zircon ကို အညို၊ အနီ၊ အပြာ၊ ခရမ်းရောင်နှင့် ရှားရှားပါးပါး အစိမ်းတို့မှ အရောင်များ ခင်းကျင်းရာတွင်လည်း တွေ့ရတတ်သည်။
QUARTZ
Quartz သည် ကြီးမားသော ကျောက်မျက်ရတနာ အစုအဝေးဖြစ်ပြီး အရောင်အသွေး အမျိုးမျိုးဖြင့် ဖြစ်ပေါ်သည်။ ၎င်း၏ အသန့်စင်ဆုံးပုံစံတွင် Quartz သည် အရောင်မရှိသော်လည်း အပါအဝင် အရောင်စုံများနှင့် ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ရရှိနိုင်ပါသည်။
AMETHYST
သတ္တုတွင်းထွက် Quartz ၏ ခရမ်းရောင်အမျိုးမျိုး၊ အကောင်းမွန်ဆုံး Amethyst အရောင်သည် မမြင်နိုင်သော အရောင်ခွဲခြားမှုမရှိဘဲ နီညိုရောင်မှ ခရမ်းရောင်အထိ အရောင်စုံသည်။ အခြားကျောက်မျက်ရတနာများကဲ့သို့ပင်၊ Amethyst ၏အရည်အသွေးသည် ၎င်း၏အရင်းအမြစ်ပေါ်မူတည်၍ Amethyst ၏ အကောင်းဆုံးမျိုးကွဲများကို ဆိုက်ဘေးရီးယား၊ သီရိလင်္ကာ၊ ဘရာဇီးအရှေ့ဖျားတို့တွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။
ROSE QUARTZ
Mineral Quartz ၏ နူးညံ့သိမ်မွေ့သော Rose Quartz သည် အလွန် အလင်းမှ အလယ်အလတ်နက်သော ပန်းရောင်အထိ ကွဲပြားသော အရိပ်များပါရှိသည်။ ကြီးမားသောပုံစံဖြင့် အမြဲတွေ့ရလေ့ရှိသော ပုံမှန်အားဖြင့် ပြန့်ပြူးသောပုံဆောင်ခဲမျက်နှာများတွင် Rose Quartz ကို ပုံမှန်အားဖြင့် Pegmatites များတွင် တွေ့ရသည်။ သီရိလင်္ကာသည် အရည်အသွေးကောင်းမွန်သော နှင်းဆီကျောက်တုံးများအတွက် ထိပ်တန်းအရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။
AGATE
တောက်ပသော Microcrystalline Quartz အမျိုးမျိုး၊ Agate သည် အညိုရောင်၊ အဖြူရောင်၊ အနီရောင်၊ မီးခိုးရောင်၊ ပန်းရောင်၊ အနက်ရောင်နှင့် အဝါရောင်များအပါအဝင် အရောင်မျိုးစုံဖြင့် ဖြစ်ပေါ်နေသော တန်ဖိုးကြီးတစ်ပိုင်း အဖိုးတန်ပုံဆောင်ခဲတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ အရောင်များသည် သံ၊ မန်းဂနိစ်၊ တိုက်တေနီယမ်၊ ခရိုမီယမ်၊ နီကယ်နှင့် အခြားဒြပ်စင်များ၏ အောက်ဆိုဒ်ခြေရာများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ကျောက်တုံးအတွင်း အလှည့်အပြောင်းများအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်သည်။ အရောင် သို့မဟုတ် ရေညှိကဲ့သို့ ပါဝင်မှုပုံစံများသည် ဤကျောက်ကို အခြား Chalcedony ပုံစံများနှင့် ခွဲခြားနိုင်ပြီး သီရိလင်္ကာသည် အပြာရောင်ရှိသော Agate အတွက် ရေပန်းစားသည်။
CITRINE
သဘာဝတွင် ရှားရှားပါးပါး Citrine သည် ဖောက်ထွင်းမြင်ရသည့် အဝါဖျော့ဖျော့မှ လိမ္မော်ရောင် Quartz အမျိုးအစားဖြစ်သည်။ လူကြိုက်အများဆုံးနှင့် မကြာခဏဝယ်ယူလေ့ရှိသော အဝါရောင်ကျောက်မျက်ရတနာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည့် အကောင်းဆုံး Citrine ကျောက်မျက်များတွင် အညိုရောင်မှ လိမ္မော်ရောင် ၊ လိမ္မော်ရောင်မှ နီညိုရောင်အထိ အရောင်များစွာရှိသည်။
MOONSTONE
Moonstones သည် Feldspar သတ္တုအမျိုးအစားမှပိုင်ဆိုင်သော အဖိုးတန်ကျောက်များမှ ကြီးပြင်းလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာသော မှော်ဆန်သောတောက်ပမှုရှိသည်။ သီရိလင်္ကာရှိ Meetiyagoda မိုင်းတွင်းသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် Blue Moonstones ၏ အရင်းအမြစ်ဖြစ်သည်။ အချို့သော Moonstones များသည် ကြောင်မျက်လုံးအကျိုးသက်ရောက်မှု သို့မဟုတ် ပုံမှန်အလင်း၏ တောက်ပမှုအပြင် ကြယ်လေးပွင့်ပါရှိသည်။
အခုမျှဝေပေးခဲ့တဲ့အကြောင်းအရာလေးကတော့ အဖိုးတန်ကျောက်မျက်တွင်းထွက်ရတနာတွေစုဝေးရာ နာမည်ကျော် သီရိင်္လကာနိုင်ငံမှထွက်ရှိတဲ့ အဖိုးတန်ကျောက်မျက်များအကြောင်းပဲဖြစ်ပါတယ်…။
