စိတ်ဝင်စားဖွယ် ပတ္တမြားငမောက်၏အကြောင်း

မြန်မာနိုင်ငံဟူသည် ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုများနှင့်ပြည့်စုံပြီး ရွှေနိုင်ငံဟု ခေါ်ရသည်အထိ သယံဇာတပေါကြွယ်ဝမှုမှာ သံသယဖြစ်စရာမရှိသောနိုင်ငံဖြစ်သည်။ တစ်ပါးသော တိုင်းပြည်များမှာ ကျွန်ုပ်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ သဘာဝတွင်းထွက်ရတနာများအား ရရှိရန် အမျိုးမျိုးကြိုးစားခဲ့ကြရသည်။ဘိုးစဉ်ဘောင်ဆက် အသုံးပြုခဲ့ကြသော နန်းတွင်းရတနာအပါအဝင် တန်ဖိုးဖြတ်၍မရနိုင်သော ကျောက်မျက်ရတနာတွင်းထွက်များသည် မြန်မာနိုင်ငံအား ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ရွှေရောင်ထည်ဝါစွာဖြင့် ရပ်တည်နိုင်အောင် စွမ်းစွမ်းတမံ အ‌ရေးကြီးသော ကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်မှာ ရှောင်လွှဲ၍မရသော အမှန်တရားပင် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်ပင် ယနေ့ ဦးထုံရွှေပန်းထိမ်နှင့် ရတနာရွှေဆိုင်မှ ရွှေလက်တွဲဖော် Customers များအား ဗဟုသုတဖြစ်ဖွယ် ပတ္တမြားငမောက် အကြောင်းအား တင်ဆက်ပေးလိုက်ပါတယ်ခင်ဗျာ…

ပတ္တမြား စတင်ပေါ်ပေါက်လာခြင်းမှာ ချင်းတွင်းနယ်သားဖြစ်သူ ငမောက်သည် မိုးကုတ်တွင် လာရောက်ပြီး လယ်ယာစိုက်ပျိုးနေထိုင်ရာကနေ စတင်ခဲ့ရခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ တစ်ညတွင် ငမောက်သည် သူ၏ ခြံအတွင်းမှ အရောင်တလက်လက်နှင့် ထူးဆန်းတောက်ပစွာ လင်းလက်နေသည်ကို မြင်ရသဖြင့် သွားရောက်ကြည့်ရာ အလွန်တရာမှ လှပလှသော ကျောက်နီ ပတ္တမြားကြီး တစ်လုံးကို တွေ့လေသည်။ ထိုအချိန်တွင် ငမောက်လည်း ဝမ်းသာအားရဖြင့် ထိုပတ္တမြားကြီးအား ကောက်ယူသိမ်းဆည်းထားခဲ့သည်။ထို့နောက် ပတ္တမြားကြီးအား အပိုင်း၂ပိုင်းခွဲပြီးလျှင် တစ်ပိုင်းကို ငမောက်၏ယောက်ဖဖြစ်သူ မောင်ရွှေအား တရုတ်ပြည်သို့ ရောင်းစေသည်။ ကျန်တစ်ပိုင်းကို သက္ကရာဇ် ၁၀၂၃ခု၊ ငါးထပ်ကြီးဒါယကာ ပင်းတလဲမင်း လက်ထက် အင်းဝမြို့တော်သို့ သွားရောက် ဆက်သရာ ဘုရင်မင်းမြတ်လည်း များစွာ ဝမ်းမြောက် အားရနှစ်သက်လှသဖြင့် ငမောက်အား ဆုတော်ငွေများ ပေးသနားတော်မူလေသည်။ ထိုပတ္တမြားကို ငမောက်ဆိုသူက ဆက်သသဖြင့် ငမောက်ပတ္တမြား ဟု အမည်တွင်ထင်ရှားလေသည်။

ထိုအချိန် တရုတ်ပြည်တွင် မင်မင်းဆက် ပျက်စီးပြီး တိုင်းပြည်မငြိမ်မသက်ဖြစ်ကာ နီးစပ်ရာတိုင်းပြည်များသို့ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်နေကြသဖြင့် တရုတ်ပြည်သို့ ငမောက်ရောင်းချခဲ့သော ကျောက်တစ်ပိုင်းသည် မြန်မာပြည်သို့ ခိုဝင်လာသော တရုတ်လူမျိုးတစ်ဦးလက်ထဲတွင်ပါလာခဲ့သည်။ ထိုတရုတ်ကုန်သည်ကြီးသည် ထိုပတ္တမြားတစ်ပိုင်းကို မြန်မာဘုရင်အား ဆက်သခဲ့လေသည်။ ဘုရင်လည်းဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ လက်ခံပြီး ဆုတော်ငွေများ ပြန်လည်ပေးသနားတော်မူခဲ့သည်။ ဘုရင်မင်းမြတ်လည်း စိတ်နှလုံးတွင် ကြည်နူးချမ်းမြေ့ကာ ငမောက်ဆက်သခဲ့သော ကျောက်တစ်ခြမ်းနှင့် ဆက်စပ်ကြည့်လေသည်။ ထိုအချိန်တွင် ကြည့်ရှု၍မငြီးနိုင်လောက်အောင်လှပသည့် ပတ္တမြားကြီး ဖြစ်ကြောင်းသိခဲ့ရလေသည်။သို့ဖြစ်ပါ၍ ငမောက်အား ယင်း ပတ္တမြားတစ်ခုလုံးကို မဆက်သရသလေသလောဟု အမျက်တော်ဖြင့်၊ မင်းပရိယာယ်ဆင်ကာ ရေဝေးရာတောင်ကုန်းတွင် မီးလောင်စင်ကြီးများ ပြုလုပ်စေသည်။ ငမောက်၏ ဆွေစဉ် ၇ ဆက် ကိုခေါ်ကာ ကွပ်မျက်တော်မူလေသည်။ ငမောက်အပါအဝင် ဆွေမျိုးများ သေဆုံးခဲ့ရသောနေရာကို လောင်းစင်ရွာ ဟုခေါ်သော်လည်းကောင်း၊ ရေနှင့်ဝေးသောနေရာဖြစ်သောကြောင့်လည်းကောင်း ရေဝေးရွာဟူ၍ခေါ်ဆိုကြလေသည်။ ယခုအခါတွင် ( ရေဝေရွာ ) ဟုလည်းခေါ်ဆိုမှု့များရှိလေသည်။ မီးတိုက်သွင်းခံရနေသော အခြင်းအရာကို ငမောက်၏ အမဖြစ်သူ ဒေါ်နန်းမြင်သည့်အခါ လွတ်ရာသို့ ပြေးရှောင်ရလေသည်။ တောင်ပေါ်တစ်ခုသို့ ရောက်သည့်အခိုက်တွင် နောက်သို့ပြန်လှည့်ကြည့်ရာ ပူပင်သောကများစွာဖြင့် စိတ်သောကဒုက္ခရောက်ပြီး ရင်ကွဲနာကျကာ ထိုတောင်ပေါ်၌ပင် ဆုံးလေသည်။ ၎င်းသေဆုံးရာနေရာတွင် “လွမ်းစေတီကလေး” တစ်ဆူကို တည်ထား တည်ရှိပေသည်။ ဒေါ်နန်းလှည့်ကြည့်သည့်တောင်ကို အစွဲပြုပြီး ဒေါ်နန်းကြည့်တောင်ဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။အချိန်ကာလ ကြာမြှင့်လာသည်နှင့်တစ်ပြိုက်နက် ဒေါ်နန်းကြည်တောင်ဟု ခေါ်တွင်ကြလေသည်။ ၎င်းပတ္တမြားငမောက်မှာ တတိယ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲတွင် သတင်းအစအနပျောက်ကာ လုံးဝ ကွယ်ပျောက်ပြီး မည်သည့်လက်၊ မည်သည့်နေရာ သို့ ရောက်နေသည်ကို မည်သူမျှ အသေအချာ မသိ၊ မပြောနိုင်တော့ပေ။

ပတ္တမြားငမောက်၏ ထူးခြားချက်

ထူးခြားချက်အနေဖြင့် ပတ္တမြားငမောက်၏ အလေးချိန်မှာ ရတီ (၉၀)ကျော် ရှိပြီး လုံးချောသွေးထားကာ အရည်အသွေး အလွန်ကောင်းမွန်လှကြောင်း သိရှိရသည်။ ဖြူစွတ်နေသော ဝါဂွမ်း သို့မဟုတ် နွားနို့အတွင်းသို့ ထိုပတ္တမြားအား ထည့်ခြင်းဖြင့် ဝါဂွမ်းနှင့် နွားနို့ပင် အနီရောင်ပြောင်းလာကြောင်း သိရှိရသည်။ ထိုပတ္တမြားငမောက်ကို လက်ညှိုးနှင့် လက်မဖြင့် ညှပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြင့် အရည်များလည်ပြီး ပေါက်ကွဲယိုစီးလားသကဲ့ပင် ထင်ရသည်။မှောင်မိုက်သောအချိန်တွင်မူ အနီရောင်တလျှမ်းလျှမ်းဖြင့် အရောင်များ ဖြာထွက်နေပေသည်။ လက်ထဲတွင်အချိန်ကြာမြင့်စွာ ဆုပ်ကိုင်ထားသော်လည်း အေးမြနေပြန်သည်။ ထိုမျှမကသေး ရေထဲသို့စိမ်သောက်လျှင်ပင် လည်ချောင်းနာခြင်း၊ ရင်ပူခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ဇက်လေးခြင်း၊ မူးမော်ခြင်းနှင့် မောပန်းခြင်းများ ပျောက်ပြီး အားအင်များတိုးပွားလာသည်ဟူ၍လည်း ဆိုကြသေးသည်။မျက်နှာကို ပွတ်သပ်ပေးလျှင်ပင် အေးမြခြင်းကိုခံစားရသည့်အပြင် ဝက်ခြံနှင့်တင်းတိတ်များကိုပင် သက်သာကင်းဝေးစေသည်။

ထိုကဲ့သို့ အစွမ်းအာနိသင်ပေါင်းများစွာဖြင့် ပြည့်စုံပြီး ဖော်ပြ၍ပင် မကုန်နိုင်သော အလှတရားများဖြင့် လှပနေသော ပတ္တမြားငမောက်ကား ပဉ္စလက်ဆန်စွာ ပျောက်ဆုံးခဲ့ရသည်။

စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ

ငမောက်ပတ္တမြားအပါအဝင် အဖိုးတန်နန်းစဉ်ရတနာများနှင့် ပတ်သက်၍မူ အိန္ဒိယပြည်ဆိုင်ရာ အတွင်းဝန်က ထိုအချက်အလက်များကို တင်ပြရန် အထက်အရာရှိ အောက်အရာရှိများအား တောင်းဆိုလေသည်။ ထိုအခါစုံစမ်းမှုများ ပြုလုပ်ပြီး အထက်သို့တင်ပြကြသည်။

စလေဒင်သည် သီပေါမင်းထံမှ အဖိုးတန်ရတနာပစ္စည်းများ ယူသည်ဟု သံသယဖြစ်စရာအကြောင်း မည်သို့မျှ မရှိကြောင်း၊ မည်သည့် ကတိဝန်ခံချက်ကိုလည်း မပေးခဲ့ကြောင်း၊ သီပေါမင်းသည် မိမိနှင့် တစ်ပါတည်း ယူဆောင်လာခဲ့သော အဖိုးတန်ရတနာပစ္စည်းများမှအပ အခြားသောမည်သည့် ရတနာပစ္စည်းများကို ပြန်ရမည်ဆိုသော ကတိကဝတ်ပြုခြင်းလည်း မရှိခဲ့ကြောင်းစသဖြင့် အကြောင်းပြန်ခဲ့သည်။ စလေဒင်သည် ပစ္စည်းသိမ်းကော်မတီက သိမ်းယူခဲ့သော ရတနာပစ္စည်းများကို ပစ္စည်းသိမ်းကော်မတီ၏ ကိုယ်စားတာဝန်ကျသည့်အစောင့်အား လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ကြောင်း၊ ယမန်နေ့က (၁၈၈၅ ခု၊ နိုဝင်ဘာ လ ၃၀ ရက်နေ့)ဖြစ်ပြီး ဘုရင် လက်နက်ချသည့်အခါ မိမိနှင့်တာဝန်ရှိသူများသည် သီပေါမင်းနှင့်သူ၏ မိသားစုတို့မှ ယူဆောင်သွားခြင်းမရှိသော အဖိုးတန်ရတနာပစ္စည်းများကို ဗိုလ်ချူပ် ပရင်ဒါဂတ်စ်၏ အမိန့်အရ ပစ္စည်းသိမ်းကော်မတီသို့သာ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ကြောင်း စသဖြင့် တင်ပြခဲ့သည်။

မြန်မာပြည်အစိုးရပင်လျှင် ထိုပတ္တမြားငမောက်ပျောက်ဆုံးမှုနှင့် ပတ်သက်၍ မြန်မာဝန်ဟောင်းတချို့ကိုလည်း သေချာစွာစုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့သည်။

မြန်မာဝန်ဟောင်းများ၏ ထွက်ဆိုချက်များအရ သီပေါမင်း၏ သရဖူထဲတွင်ရှိကြောင်း၊ ထိုပတ္တမြားငမောက်သည် အရည်အသွေးကောင်းမွန်လှသောကြောင့် တန်ဖိုးဖြတ်၍မရနိုင်သော ပတ္တမြားကြီးဖြစ်ပြီး ဘိုးတော်ဘုရား (၁၈၁၉-၁၉၈၂) လက်ထက်ကတည်းက ရှိခဲ့သော နန်းစဉ်နန်းတွင်းရတနာကြီး ဖြစ်ကြောင်း၊ ၁၈၈၅ ခု၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်နေ့မနက်တွင် သီပေါမင်းကိုယ်တိုင် ထိုပတ္တမြားကြီးကို စလေဒင် လက်သို့ပေးအပ်လိုက်ကြောင်း၊ထိုအချိန်တွင် စလေဒင်၏စာရေးတော်ကြီး နီကလတ် လည်းရှိကြောင်း၊ ထို့ပြင် တိုင်းတာမင်းကြီးလည်း ရှိကြောင်း၊ မိမိကိုယ်ပိုင် ပုရပိုက် တစ်ဆူပေါ်တွင် ရတနာပစ္စည်း များ၏ စာရင်းကို ရေးမှတ်ပေးရကြောင်း၊ သို့ရာတွင် အပြည့်အစုံ မမှတ်ရသေးကြောင်း၊ ထိုစာရင်းကို စာရေးတော်ကြီး နီကလတ်သို့ ပေးလိုက်ကြောင်း၊ ထိုပစ္စည်းများ အားလုံးကို စလေဒင်က အင်္ဂလိပ်အရာရှိတစ်ယောက် လက်အောက်ရှိ အစောင့်ဝန်ထမ်းတစ်ယောက်အား ပေးအပ်လိုက်သည်ကို မိမိမြင်လိုက်ကြောင်းဖြင့် ရွှေတိုက်ဝန်က ထွက်ဆိုခဲ့သည်။

ထိုအင်္ဂလိပ်အရာရှိ၏ အမည်ကို မှန်ခြင်း၊ မမှန်ခြင်း၊ ရွှေတိုက်အတွင်းဝန်၏ ထွက်ဆိုချက် မှန်ခြင်း၊ မမှန်ခြင်း ၊ထိုစာရင်း နှင့် အဖိုးတန် ပစ္စည်းများ မည်ကဲ့သို့ ဖြစ်သွားသည်ကို သိခြင်း၊ မသိခြင်း၊ ပစ္စည်းသိမ်းကော်မတီသို့ အပ်ရာတွင် မည်ကဲ့သို့သော အခြေအနေရှိသည်ကို သိခြင်း၊ မသိခြင်း စသည်ဖြင့် စလေဒင်အား မေးမြန်းလေသည်။

၁၈၈၇ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့စွဲဖြင့် စလေဒင်က အသေးစိတ် ပြန်ကြားခဲ့ပေသည်။ ရွှေတိုက်အတွင်းဝန် ပြောသည့်စကားမှာ မှန်နိုင်ကြောင်း၊ မိမိသည် ထိုနေ့မနက်က ရွှေတိုက်အတွင်းဝန်ကို နန်းတော်ထဲတွင် တွေ့ခဲ့ရပါကြောင်းပြန်ကြားသည်။ သို့ရာတွင် ပုရပိုက်တစ်ဆူပေးသည်၊ မပေးသည်ကို မိမိအနေနဲ့ မမှတ်မိတော့ကြောင်း၊ ထိုသို့ ငြိမ်သက်မှုမရှိသော အချိန်၊ အခြေအနေမျိုးတွင် အဖိုးတန်ကျောက်မျက်ရတနာများ၊ စီခြယ်ထားသည့်ရွှေထည်‌ပစ္စည်း အကြီး၊အသေး စသဖြင့် အမျိုးမျိုးပါရှိရာ ထိုကဲ့သို့ နန်းစဉ်ရတနာ ပစ္စည်းအားလုံးကို ရေးမှတ်ရန် ဆိုသည်မှာ အလွန်တရာမှခက်ခဲလှကြောင်း စသဖြင့် စလေဒင်က ပြန်အကြောင်းပြန်ခဲ့ သည်။ထိုအဖိုးတန်ရတနာပစ္စည်းများအားလုံးသည် နန်းတော်ဝရန်တာကြမ်းပြင်နှင့် ကျယ်ဝန်းလှသော ညီလာခံသဘင်ခန်းမ ကြမ်းပြင်တွင် စုပုံပြန့်ကြဲလျက် ရှိသည်။ ဗြိတိသျှအစိုးသည် အနည်းငယ်မျှသော ကျောက်မျက်ရတနာအချို့ကို ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီး ထံ ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း ကျန်ပစ္စည်းများမှာ South Kensington Museum သို့ပေးပို့ခဲ့ရကြောင်း ပြောကြားသည်။ ဘုရင်မကြီးထံ ပေးပို့ခဲ့သည့် ရတနာပစ္စည်းများထဲတွင် သီပေါမင်း၏ အကောင်းဆုံးသော သရဖူတစ်ခု၊ ဒုတိယ သရဖူမှ မြကျောက်ကြီးသုံးလုံး၊ သရဖူထဲမှ ကျခဲ့သည့်ကျောက်အလွတ် ၈ လုံးထည့်ထားသည့် စက္ကူအိတ်တစ်လုံး၊ စိန်ဒေါင်းရုပ်ပါသည့် ဘယက်တစ်ကုံးအပြင် ရွှေဘီးတစ်ချောင်းတို့ ပါကြောင်းပြန်ကြားသည်။ ယခုအမှု ဖြေကြားချက်မှာ သီပေါမင်းဘုရင်၏ (၁၉၁၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ) အိန္ဒိယပြည်ဘုရင်အဖြစ် ရာဇဘိသိက် ခံယူဖို့လာခဲ့သော ပဉ္စမမြောက် ဂျော့ဘုရင်ထံ ၎င်း၏ရတနာပစ္စည်းများအတွက် တာဝန်ရှိသူစလေဒင်ကို တိုင်တန်းစာပို့ရာမှ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ရသော နောက်ဆက်တွဲ အမှုဖြေရှင်းချက်များပင်ဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့သော အဖိုးတန် မြန်မာ့ရတနာ ပတ္တမြားငမောက် အကြောင်းအား မည်ကဲ့သို့ ပျောက်ဆုံးသွားသော အကြောင်းအရာကို တိကျသော အဖြေ ဖြေရှင်းမှာ ယနေ့ထိတိုင် မရှိသေးပါ။ ယနေ့ ဖော်ပြတင်ဆက်ပေးခဲ့သော ပတ္တမြားငမောက်အကြောင်းအား ဦးထုံရွှေပန်းထိမ်နှင့် ရတနာရွှေဆိုင်အား စဉ်ဆက်မပြတ် အားပေးနေကြသော Customers များ သဘောတွေ့ကျေနပ် ကြိုက်နှစ်သက်ကြမယ်လို့ မျှော်လင့်ရင်းဖြင့် နောက်လာမည့် Contentတွင် မည်ကဲ့သို့သော စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာများကို တင်ဆက်မည်ကို မျှော်လင့်ကြရင်းဖြင့်…